Η σαγηνευτική αλήθεια για την ομορφιά
"Μην μισείτε τον εαυτό σας που επιθυμεί να είναι όμορφος. Οι εμφανίσιμοι άνθρωποι, άλλωστε, τυγχάνουν ευνοϊκότερης μεταχείρισης από αγνώστους, εργοδότες ακόμη και από τις ίδιες τους τις μητέρες. Οι θελκτικοί χαίρουν κοινωνικών και οικονομικών οφελών στην ζωή τους, από ρομαντικότερες προτάσεις έως ελαφρύτερες ποινές στα ποινικά δικαστήρια. Οι υπόλοιποι οικτίρουν τα προνόμια της ομορφιάς γιατί ποτέ δεν καταφέρνουν να γίνουν μέλη του club των γόηδων. Ή μήπως όχι; Στην ουσία δεν είμαστε ούτε στο ελάχιστο αντικειμενικοί όσον αφορά την εμφάνισή μας. Σε αντίθεση με τους άλλους, οι οποίοι βλέπουν την συνολική μας εικόνα, όταν κοιταζόμαστε οι ίδιοι στον καθρέφτη εστιάζουμε κυρίως στις ατέλειές μας. Αυτό το καρούμπαλο στην μύτη της φίλης σου; Είναι το σήμα κατατεθέν της! Της προσδίδει χαρακτήρα! Αλλά και σε εσένα, επίσης, αυτό το πράγμα στην μύτη σου σε παραμορφώνει λίγο. Η άποψή μας για την εμφάνισή μας κρύβει μια κάποια ιδιοτροπία: μπορεί να αισθανόμαστε ως οι ομορφότεροι την μια στιγμή και οι πιο αποκρουστικοί την αμέσως επόμενη.
Έτσι, εάν δεν μπορούμε να εμπιστευτούμε την ίδια μας την αυτοεκτίμηση, παρά τις διαβεβαιώσεις των φίλων και συγγενών μας, μας απομένει η ψυχρή κρίση των τρίτων προκειμένου να ικανοποιήσουμε την περιέργειά μας σχετικά με την εμφάνισή μας. Η ιστοσελίδα "Hot or Not," που επιτρέπει στους χρήστες να υποβάλλουν ανώνυμα την φωτογραφία τους προς βαθμολόγηση από τους υπόλοιπους χρήστες σε μια κλίμακα από το 0 ως το 10, είχε σχεδόν δύο εκατομμύρια επισκέψεις την ημέρα μέσα σε μια εβδομάδα από την ημέρα που τέθηκε σε λειτουργία το 2000.
Τα καλά νέα είναι πως είστε, σχεδόν σίγουρα, πιο ελκυστικοί από όσο νομίζετε. Αυτό συμβαίνει, εν μέρει, επειδή λαμβάνετε περιορισμένη προσοχή - όλοι οι υπόλοιποι είναι πολύ απασχολημένοι με την δική τους εμφάνιση για να σχολιάσουν την δικιά σας. Εάν δίνετε ιδιαίτερη προσοχή στο σώμα σας ή εάν αισθάνεστε άβολα δημοσίως, είστε σίγουρα πολύ πιο γοητευτικοί από όσο νομίζετε. Όλοι έχουμε μια έμφυτη ικανότητα να αλλάξουμε τον τρόπο με τον οποίο οι άλλοι μας αντιλαμβάνονται, δίχως καμία απολύτως φυσική μετάλλαξη. Όταν πείσεις τον εαυτό σου ότι φαίνεσαι όμορφος, οι υπόλοιποι σε βλέπουν, επίσης, διαφορετικά. Δείτε το ως μια εσωτερική ανανέωση: η κατανόηση της ισχυρής αντίληψης του εαυτού μας μπορεί να μας βοηθήσει στο να ξεπεράσουμε την εμμονή που έχουμε με την εμφάνισης μας - και να δείχνουμε ομορφότεροι.
Πως γίνεται και η εντύπωση που έχουμε γι τον εαυτό μας μπορεί και μεταβάλλεται τόσο απότομα και τόσο γρήγορα; Αρκεί μια βόλτα έως την γωνία του δρόμου για να αλλάξει ο τρόπος που σκεφτόμαστε για την εμφάνιση μας. Το μυαλό μας διαθέτει έναν ενσωματωμένο "μετρητή εμφανισιμότητας" που δεν σταματάει ποτέ να συλλέγει πληροφορίες. Οι ψυχολόγοι το ονομάζουν "αντιθετική δράση" (contrast effect): αισθάνεται κανείς ομορφότερος όταν βρίσκεται μεταξύ άσχημων ανθρώπων και πιο άσχημος μεταξύ ομορφότερων ανθρώπων. Αυτήν τη κοινωνική σύγκριση δεν την κάνουμε μόνο όταν παρατηρούμε για λίγο τους περαστικούς γύρω μας αλλά επανειλημμένα και αυτόματα. Έρευνα δείχνει πως άνθρωποι που αντίκρισαν για ελάχιστα το πρόσωπο μιας ελκυστικής γυναίκας, χαρακτήρισαν τον εαυτό τους ως λιγότερο ελκυστικούς από αυτούς που αντίκρισαν, επίσης για ελάχιστα, το πρόσωπο μιας πιο homely, παρά τον γεγονός ότι κανένας δεν θυμόταν να είχε δει τις εικόνες αυτές.
Οι γυναίκες φαίνεται να είναι ιδιαίτερα επιρρεπείς στο φαινόμενο αυτό, ίσως γιατί το κοινωνικό status είναι συχνά συνυφασμένο με το πρόσωπο και το σώμα τους. Ο Richard Robins, καθηγητής ψυχολογίας στο πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, επισημαίνει πως "όταν οι γυναίκες αξιολογούν την φυσική τους έλξη, συγκρίνουν τον εαυτό τους με ένα ιδανικό πρότυπο ομορφιάς, όπως π.χ. ένα μοντέλο. Αντιθέτως, όταν τόσο οι γυναίκες όσο και οι άντρες αξιολογούν την ευφυΐα τους, δεν συγκρίνουν τον εαυτό τους με τον Αϊνστάιν αλλά με κάποιο πιο κοινότυπο πρότυπο."
Κατα την δίαρκεια μιας άλλης έρευνας όπου άντρες και γυναίκες κλήθηκαν να λύσουν μαθηματικές ασκήσεις, δεν διαπιστώθηκαν διάφορες μεταξύ των επιδόσεων των δυο φύλλων, τουλάχιστον όχι όσο παρέμεναν ντυμένοι. Όταν, όμως, κλήθηκαν να λύσουν τις ίδιες ασκήσεις φορώντας μαγιό, οι γυναίκες πέτυχαν πολύ κατώτερες επιδόσεις από τους άντρες. Ήταν πολύ απασχολημένες με την εμφάνισή τους για να κάνουν σωστούς υπολογισμούς.
Όσοι ασχολούνται ιδιαίτερα με την προσωπική τους περιποίηση πριν την εξόδό τους από το σπίτι, τείνουν να είναι πιο ελκυστικοί στους άγνωστους, από τον μέσο όρο. Η επιπλέον, όμως, περιποίηση δεν διορθώνει την εσωτερική τους τάση να συγκρίνουν τον εαυτό τους αποκλειστικά με πολύ εμφανίσιμους ανθρώπους - και συνήθως να τους παίρνει από κάτω.
Καθώς τα πρόσωπα και οι φυσιογνωμίες μας εξελίσσονται κατά την νεαρή μας ηλικία και την εφηβεία, δημιουργούμε μια εικόνα τους εαυτού μας που είναι δύσκολο να την αγνοήσουμε κατά την ενήλικη ζωή μας, όσο άκαιρη ή λάθος κι αν είναι. "Δεν ήταν όλοι οι άνθρωποι που μεγαλώνουν να απεχθάνονται το παρουσιαστικό τους, άσχημοι ως παιδιά" λέει ο καθηγητής ψυχολογίας του Πανεπιστημίου του Βερμόντ, James Rosen. Κάποιοι ήταν πολύ γλυκά ως παιδιά, αλλά είχαν κάποια ιδιαιτερότητα (π.χ. ήταν πολύ ψηλά, ή είχαν πολλές φακίδες) που προκαλούσε τόσο τα βλέμματα όσο και σχόλια ή πειράγματα.
Οι "εσωτερικοί μας καθρέφτες" σχηματίζονται συχνά από τους γονείς μας, υποστηρίζει η ψυχαναλυτής Vigian Diller. Ένα παιδί το οποίο ακούει συχνά τους γονείς του να του λένε πως είναι άσχημο θα χρειαστεί να ξεπεράσει μονάχο του την αντίληψη αυτή, αν και αυτό συμβαίνει σπάνια. Πιο λεπτοί οφείλουν να είναι οι χειρισμοί των γονέων που καμαρώνουν το παρουσιαστικό των παιδιών τους ή εκθειάζουν τα χαρίσματά τους.
Αν και η γονεϊκή αγάπη μπορεί να ενισχύσει την αυτοεκτίμηση κάποιων παιδιών, δεν φαίνεται να υπάρχει συσχετισμός μεταξύ των εμπειριών της παιδικής μας ηλικίας και την εικόνα που έχει το ίδιο άτομο ως ενήλικας για τον εαυτό του. Ασχημόπαπα μετατρέπονται σε κύκνους, ή ξαφνικά βρίσκουν την αναγνώριση - όσον αφορά το παρουσιαστικό τους - από τους γύρω τους. Η Donelle Ruwe, τώρα καθηγήτρια αγγλικών στο πανεπιστήμιο της Βόρειας Αριζόνα, ως έφηβη φορούσε σιδεράκια, γυαλιά και δεν ήταν ιδιαίτερα όμορφη. Έπαιζε, όμως, πολύ όμορφα πιάνο. Όταν έγινε 19, και λίγο καιρό μετά που είχε αφαιρέσει τα σιδεράκια της, ένας κυνηγός ταλέντων που επιθυμούσε να ανεβάσει το επίπεδο των διαγωνισμών ομορφιάς, της πρότεινε να συμμετάσχει στα ετήσια καλλιστεία. Η Donelle όχι μόνο δέχτηκε την πρόταση αλλά κέρδισε και τον διαγωνισμό ομορφιάς της Miss Meridian, Iowa, 1985. Η ίδια εξομολογείται: "για πρώτη φορά στην ζωή μου, ένοιωσα πως ήμουν ελκυστική". Η αυτοπεποίθηση για το παρουσιαστικό της την απελευθέρωσε και της επέτρεψε να αναπτύξει την διανόηση της: εξέφραζε πολύ πιο συχνά την άποψή της στην τάξη όσο και στις συζητήσεις με τους άλλους. "Πιστεύω πως όταν ασχολείσαι πολύ με το σώμα σου, το μυαλό σου επικεντρώνεται κατά βάσει σε αυτό όπως και τα συναισθήματά σου" λέει η ίδια. "Όταν, όμως, σταματήσεις, μπορείς να λειτουργείς χωρίς αυτό να παρεμβαίνει".
 |
| Photo Credit: OakleyOriginals via Compfight ccς |
Στον αντίποδα αυτού, τα πολύ όμορφα παιδιά αντιμετωπίζουν τα δικά τους προβλήματα επίσης, καθώς μπορεί να εξελιχθούν σε ανασφαλής ενήλικες, ιδιαίτερα εάν τους θαύμαζαν αποκλειστικά κι μόνον για την εμφάνισης τους. Μπορεί να αναπτύξουν, ενδεχομένως, έναν αυστηρό τρόπο αυτοεκτίμησης. Τα παιδιά αυτά μπορεί να αισθάνονται όμορφα για την εμφάνισή τους μόνο όταν εκπληρώνουν μία συγκεκριμένη - και δει, πολύ υψηλή - προσδοκία, όπως για παράδειγμα να έχουν συγκεκριμένο βάρος. Η αυτοεκτίμηση δεν έχει διαβαθμίσεις για αυτά τα άτομα: εάν δεν πληρούν τα standards που θέτουν, αισθάνονται αυτόματα άσχημα.
Όπως συμβαίνει και σε άλλους τομείς της ζωής μας, έτσι και με την εμφάνισή μας, απολαμβάνουμε μεγαλύτερη αναγνώριση, αλλά και ανακάμπτουν ευκολότερα έπειτα από μια αποτυχία, χάρη στα θετικά αποτελέσματα μιας προσωπικής μας προσπάθεια παρά χάρη στα επίκτητη χαρίσματα που με έδωσε ο Θεός. Όποιος γεννήθηκε όμορφος, έχει να ευχαριστεί αποκλειστικά και μόνο τους γονείς του για τα γονίδιά του. Όποιος, όμως, βελτιώνει την εμφάνισή του επενδύοντας ενέργεια και προσέχοντας τον εαυτό του, είναι αποκλειστικά υπεύθυνος για την επιτυχία.
Σε τελική ανάλυση, η ομορφιά δεν είναι απλά θέμα τύχης κατά την γέννησή μας. Στην καθημερινή μας ζωή η εμφάνισή μας αξιολογείται σε συνάρτηση με την γλώσσα του σώματός μας, την φωνή και το ταμπεραμέντο μας. Η γοητεία μπορεί να υπερτερεί της ομορφιά. Κατά την διάρκεια έρευνας, ψυχολόγοι μαγνητοσκόπησαν ανθρώπους καθώς έμπαιναν σε μια αίθουσα και συστήνονταν σε δυο άλλους. Έπειτα ζήτησαν από αγνώστους να βαθμολογήσουν τους ανθρώπους αυτούς βάσει της φυσικής τους έλξης, της συναισθηματικής εκφραστικότητάς τους και των κοινωνικών δεξιοτήτων. Και τα τρία αυτά χαρακτηριστικά συνέθεταν την συνολική συμπάθεια προς τα άτομα αυτά - με την έλξη να αποτελεί τον λιγότερο σημαντικό παράγοντα.
Ο ευκολότερος τρόπος για να επηρεάσουμε τον τρόπο με τον οποίο μας βλέπουν οι άλλοι, είναι να τους δείξουμε πόσο τους συμπαθούμε, υποστηρίζουν οι Ann Demarais και Valerie White, ψυχολόγοι και συγγραφείς του βιβλίου "First Impressions: What You Don't Know About How Others See You." Εάν δείξετε ενδιαφέρον σε όσα οι άλλοι λένε, η αν χαμογελάσετε και τους αγγίξτε απαλά το χέρι, είναι πολύ πιθανό πως θα νοιώσουν γοητευμένοι, άνετα με την συντροφιά σας και ακόμη πιο γοητευμένοι από εσάς. Κάποιος που μας βρίσκει γοητευτικούς, είναι πολύ πιθανό πως δεν θα προσέξει ποτέ τις ατέλειές μας - άλλωστε κανείς δεν ασχολείται περισσότερο με τις ατέλειές μας από εμάς τους ίδιους.
Οι περισσότεροι από εμάς έχουμε βιώσει την μυστηριώδη εκείνη εμπειρία να βλέπουμε ένα αγαπημένο μας πρόσωπο να ομορφαίνει όλο και περισσότερο καθώς περνάει ο καιρός και καθώς η σχέση μαζί του καλλιεργείται και γίνεται βαθύτερη. Φανταστείτε, λοιπόν, πως ένα τέτοιο γενναιόδωρο και όλο θαυμασμό βλέμμα είναι συνεχώς στραμμένο επάνω σας και, σύντομα, θα δείτε και το είδωλο του εαυτούς σας να αλλάζει στα ματιά των ανθρώπων που συναντάτε. Μπορεί να μην καταφέρετε να "απενεργοποίησετε" πλήρως τον εσωτερικό σας "μετρητή εμφανισιμότητας", αλλά σίγουρα μπορείτε να περνάτε λιγότερο χρόνο μπροστά στον καθρέφτη σας και περισσότερο χρόνο να συναναστρέφεστε με τον κόσμο."
Της Carlin Flora
Πηγή: psychologytoday.com
Δείτε επίσης: Βίντεο: Πόσο όμορφοι (νομίζουμε ότι) είμαστε;
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου